Toen de Nederlanders in 1641 de stad Malakka veroverden, troffen ze onder de overlevenden Portugezen, hun slaven en de nakomelingen daarvan aan. Sommige van deze slaven werden weggevoerd naar Batavia, de belangrijkste vesting van de Verenigde Oost-Indische Compagnie destijds, en de Portugezen zelf werden ook tot slaaf gemaakt. De Portugezen en hun mesties (halfbloed) slaven werden bij elkaar gebracht. Samen met de in India en Ceylon (het huidige Sri Lanka) gevangen genomen Portugezen en hun mesties slaven. Werden te werk gesteld op plantages. Andere kwamen in Zuid-Afrika terecht.

In Batavia werden pogingen ondernomen om de Portugees in de slaven te breken. Zo werden ze gedwongen om Nederlandse namen aan te nemen of namen te hebben die op zijn minst Nederlands klinken. En ze moesten hun rooms katholieke geloof los laten om plaats te maken voor het calvinisme. Ze werden gedwongen om hun verdere leven ongeveer 10 km buiten het centrum van Batavia te slijten, genaamd Tugu (Toegoe volgens de Nederlandse spelling), dat tegenwoordig Kampung Tugu heet.

De Portugezen en hun mesties werden in 1661 vrijgelaten uit hun slavernij en werden sindsdien Mardijkers genoemd. Betekende zoiets als bevrijde mensen, een woord afgeleid uit het Sanskriet. Het woord dat later terug zou komen in de Indonesische taal als merdeka dat vrijheid betekent.

Ondanks alle Nederlandse inspanningen om hun culturele achtergrond te breken, bleven ze standvastig, koppig en hebben ze hun cultuur tot aan de dag van vandaag weten te behouden. Ondanks dat de banden met Portugal al meer dan 370 jaar verbroken zijn en kennen ze dat land ook niet. Maar Portugal is ze niet vergeten…

De taal die werd gesproken in Tugu Tugu was Papia, een op Portugees gebaseerde creoolse taal zeer vergelijkbaar met het Christen Papia die nog in Malakka wordt gesproken. Helaas kan niemand Papiamento Tugu Jakarta meer spreken met enkele uitzondering van losse woorden hier en daar. Het Papia Tugu leeft slechts nog in gedichten en liederen voort, zoals het liedje hieronder: